No corazón da Antela

  O ilustrado galego Xosé Cornide Saavedra   O enxeñeiro militar de orixe francesa Carlos Lemaur Acta 14ª celebrada el día 28 de abril de 1765.   ¨El Sr. D. Carlos Lemaur, e yo dimos quentas de las observaciones echas sobre la carta del Abad de Cobelas y mapa de la Limia, presentando el calculo de el canal que debe formarse para el desagüe de ese pays, y siendo de cuatro Leguas de largo, con siete Baras de ancho en su medio poporcional, y dos de profundidad ha resultado costará mas de medio millón de reales, en cuya consecuencia, y para proceder con mas acierto, se me encargo bolviese a escrivir al mismo Abad pidiendole una circunstanciada relación de las utilidades, que podran resultar al pays, ejecutado el desagüe; la cantidad de leguas quadras de tierra que quedaran desaguadas, la calidad de esta y otras noticias conducentes a este efecto¨.

    O ilustrado galego Xosé Cornide Saavedra Plano do val do Limia  de D. Pedro González de Ulloa  (Galiciana. Arquivo Dixital de Galicia) O enxeñeiro militar Carlos Lemaur. Gravado de Francisco de Goya (1788)(@galipedia)   Acta 13ª celebrada el día 21 de abril de 1765.   ¨Se leyo una carta de D. Pedro González de Ulloa, Abad de la Feligresía de Cobelas en tierras de la Limia en que contestando a otra que de orden de la Academia escriví explica el facil modo de desagüar este Pays, y habiendo merecido particular consideración de todos los individuos se nos encargó al Sr. D. Carlos Lemaur, y a mi (Joseph Cornide), que con presencia de un mapa que acompaña y de otro que yo ofrecí de este pays nos informasemos de los medios que propone, y lo hiciesemos a la Academia en la primera sesión, de el resultado de nuestra conferencia¨.

¨Antioquia¨ (2) “ Dos pobos da parróquea é iste (Cardeita) o que s´alcontra máis cerca da Veiga e por eso teñen feito os vellos do pobo unhas escavaciós en busca d´aberes; pois dise que antiguamente había n´a Veiga unha ciudá (Antioquia) que tuvo Dios que castigala porque vindo por´o mundo pidindo unha limosna non alcontrou máis que unha familia que lla dira, que foi a que se salvou do alago mandada sair por Dios sin que volveran a cabeza pr´atrás; pero un da familia desacatou a orden do Noso Señor entonces volveuse pedra. Pero cando a xente iba co gando pr´a Veiga íballes verrecar ond´a pedra, que despóis foi recollida por´o convento de Trandeiras… Os de Cardeita alcontraron n´esas escavaciós unha trabe, un pote vello, un pozo con escaleiras e non sei si outras cousas… Os autuales non dan razón de tales alcontros, sólo dín ¨contaban os vellos”. “Resume xeneral de folk-lore de Sandiás” Urbano Santana Revista Nós (xuño-setembro, 1931)

¨Antioquia¨ (1) “Algún diravos que as súas lamecentas augas ocultan as torres dunha soberbia cidade fundada por Antíloco, tendo unha sorte parecida ás de Pentapoles na Palestina polo seu nefando crime á idolatría prodigada ó galo, figura que aínda hoxe se destaca nas torres e campanarios de Galicia. Outros que, ó reverberar dun sol lucente e límpido nun día primaveral, reflíctense nas súas satinadas augas a cúpula de edificios alí asolagados, con outras mil andrómenas que o sopro da ilustración se encargará de disipar no espacioso ambiente que as axita”. El río Limia y sus contornos (1879) Benito Fernández Alonso Tradución do orixinal en castelán